Cheval blanc: 2013

Adrien-Jean Le Mayeur de Merpres (1)

(9 February 1880 – 31 May 1958)

was a Belgian painter from Brussels who lived the last part of his life in Bali.

Styles: Impressionism, Orientalism Subjects: Belgian Landscapes, Scenes of Asia and Africa, Balinese Genre, Figures and Nudes

Jean Le Mayeur is a painter best known for his sensual images of Balinese women, including his beautiful Balinese wife, the dancer Ni Pollok. According to art historians Dr. Job Ubbens and Cathinka Huizing, Jean Le Mayeur was “… an exponent of late European Impressionism, which favors a gentle, earthy palette of yellow, brown, beige and soft blue which is contrasted to red, pink, orange and purple accents.”

Le Mayeur was the youngest of 2 brothers born in Ixelles, Brussels, to Andrien Le Mayeur De Merpres, a painter, and his wife Louise Di Bosch. Young Jean studied painting with Ernest Blanc-Garin (1843-1916) and also with his father. At his father’s insistence he attended the Polytechnic College of The Université Libre de Bruxeles, where he majored in Architecture and Civil Engineering. After graduation, to the consternation of his family, Jean began to further develop his interest in painting.

After painting Belgian landscapes for more than a decade, he served as an army painter during WW I and also took battlefield photographs. After the war, seeking solace in travel, he made trips to the south of France, Morocco, Tunisia, Madagascar, India, and Cambodia. Le Mayeur’s works from this period already display a tendency towards Orientalist and exotic subject matter. He then visited Tahiti and French Polynesia with the intention of being like Paul Gauguin; a European exploring and capturing the primitive beauty of Polynesian culture. After being generally disappointed by Polynesia -- which he found in decline and tainted by colonialism -- he moved on.

Le Mayeur was 52 years old in 1933 when he arrived in north of Bali at Singaraja in the Buleleng province. Since the 1920s Bali had gained a reputation as a destination for avant-garde artists including the German Walter Spies and the Dutchman Rudolf Bonnet. The island’s stunning landscapes, relaxed lifestyle and liberal sexual mores made it a paradise for European expatriates.

After his arrival in Bali, Le Mayeur travelled south, eventually arriving at Banjar Kelandis, near the border of Bali’s capital, Denpasar. There, he found himself fascinated by the vibrant remnants of traditional Balinese culture including temple rituals and local dances. Le Mayeur was also struck by the color and beauty of the surroundings which he found unspoiled. After renting a house at Banjar Kelandis, he met a 15 year old Legong dancer, Ni Nyoman Pollok, who became his muse and model.

An exhibition of paintings featuring Ni Pollok held at the Singapore YMCA in 1933 was a commercial success: all the paintings were sold. After the exhibition Le Mayeur bought land at Sanur beach where he built a home and studio. There he continued to execute paintings of Ni Pollok and 2 of her female friends, and decided to make Bali his permanent home. He declared to friends: “This time I shall live exclusively for my art and nothing shall distract me.” Le Mayeur and Pollok married in 1935 in a Balinese ceremony. Since Legong dancers are said to be too old to dance after age 16, Pollok had officially retired from ritual dancing to serve her new husband as a model.

Exhibitions in Singapore in 1937, and in both Singapore and Kuala Lumpur in 1941, helped bring Le Mayeur attention and acclaim. A visitor to Le Mayeur’s 1937 show recalled that Pollok appeared alongside the paintings dressed in traditional Balinese costumes. She also offered herself bare breasted for photos, creating a sensation.

In the late 1930s tourists arriving at Sanur from cruise ships would be served drinks and snacks by Le Mayeur’s topless wife and her servants. As a result, the artist was warned by the Colonial government that this “immoral behavior” must stop. Using his family connections, Le Mayeur wrote to his cousin, the King of Belguim, who in turn wrote to Queen Wilhelmina of Holland who told her Governor General to leave the artist alone.

During the difficult years of the Japanese Occupation (1942-45) Le Mayeur was kept under house arrest by the Japanese authorities. He continued painting, using rice sack cloth and other available surfaces to paint on. Although his home was ransacked, he managed to keep most of his paintings.

In the fall of 1945 photos of Ni Pollok dancing for American GIs appeared in “Life” Magazine, bringing international attention to Le Mayeur’s emergence from the difficulties of the war. “Except for a few journeys to the Far East, I never left the island,” he told a reporter. “Why should I? Sir, I am an Impressionist. There are three things in life that I love: beauty, sunlight and silence. Now could you tell me where to find these in a more perfect state than in Bali?”

In the postwar period, tourism grew and Le Mayeur’s house remained an attraction. A 1951 issue of National Geographic noted that "Though people wander in and out their house all day, Le Mayeurs's hospitality is unending." Tourists bought Le Mayeur’s paintings, which were gradually entering collections across the world, including those of Indonesian President Soekarno and Indian Prime Minister Jawaharlal Nehru.

In 1958 Le Mayeur returned to Brussels where he was treated for ear cancer. He died on May 21, 1958 and was buried in the Ixelles cemetery. After his death Ni Pollok married an Italian Doctor who was forced to leave Indonesia not long afterwards. She lived alone in the Le Mayeur villa at Samur until her death at age 70 on July 27, 1985.

(1)

Sotheby's catalogue 06 October 2013 :

Le Mayeur, having demonstrated his skills as a painter as early as 1906 at the 13^th exhibition of La Libre Esthétique² and then as a notable civilian-artist during World War I,³ attracted the special attention of Co. Felix Mommen. The Brussels based company became the artist’s business representatives who offered his paintings for sale throughout Europe while Le Mayeur embarked on painting excursions abroad.⁴
Le Mayeur’s intense focus on subjects that intrigued him almost always verged on being a chronic fixation.
“He usually began with location sketches, a method he continued even in his later works, as we were to find out. The angle of the light in the final painting would first be tried out in crayon and/or pastel on paper. Letters show that he always painted on the spot, ‘en plein air’ (open air). Sometimes he even worked on two canvasses simultaneously. In that case he would create two versions of a given subject, representing it in both the morning and the afternoon.”⁷

^{1 to 7}Jop Ubbens and Cathinka Huizing, Adrien-Jean Le Mayeur De Merprès: Painter-Traveller, Wijk En Allburg, Amsterdam, 1995

Pour tous ceux qui sont intéressés par l'oeuvre de ce peintre, je recommande la lecture du magnifique livre de :

Jop Ubbens and Cathinka Huizing, Adrien-Jean Le Mayeur De Merprès: Painter-Traveller, Wijk En Allburg, Amsterdam, 1995 :

'Meneer, ik ben een impressionist'
Dit is een kenmerkende uitspraak van de Belgische kunstenaar Adrien Jean Le Mayeur de Merprès(1880-1958), die hij tijdens een terugblik op zijn leven in een interview deed. Voor een schilder uit de twintigste eeuw is het in kunstkringen vaak geen modern standpunt om jezelf te beschouwen als een impressionist. Le Mayeur voelde zich dan ook niet aangetrokken tot de moderere stromingen. Hij zocht licht, kleur en schoonheid en probeerde deze verschijnselen te vinden in landen die hij continu bereisde. Uiteindelik vond hij - op 52 jarige leeftijd- de meest ideale combinatie van deze voorwaarden op het Indonesiche eiland Bali. Daar trouwde hij met een veel jonger Balisch meisje, Pollok, die zijn belangrijkste model was. Samen ontvingen zij veel reizigers in hun huis aan het strand van Sanur, aan de zuidkust van Bali.
De werken die Le Mayeur op Bali vervaardigde zijn nu zeer gewild bij een groeiende kring liefhebbers. Steeds meer mensen raken geïntrigeerd door het werk van deze relatief onbekende kunstenaar. Op veilingen in Nederland, België en Zuidoost-Azië brengen de schilderijen tegenwoordig aanzienlijke bedragen op. Op een veiling bij Glerum Auctioneers in Den Haag werd in 1995 Fl 360.000,- betaald voor een schilderij met een Balisch onderwerp, waarmee toen een veiling-wereldrecord voor een werk van Le Mayeur werd gevestigd. Imiddels zijn diverse schilderijen voor aanzienlijk hogere bedragen verkocht.
In dit boek wordt naast de Balische periode ook aandacht besteed aan de periode daarvóór: zijn jeugd in België, de Eerste Wereldoorlog en de jaren dat hij, 'beau peintre voyageur' op reis was op zoek naar inspiratie in exotische oorden. Hoewel de werken uit zijn vóór-Balische periode internationale allure hebben, worden zij nog niet zo gewaardeerd als de bekendere werken die hij op Bali maakte.
Kenmerkend voor zijn schilderijen is de weergave van licht en kleur. De werken zijn die van een luminist en een colorist. Het licht waar hij als luminist mee werkt en dat hij bijvoorbeeld op bladeren, op naakte huiden of op water laat spelen, valt direct op bij het zien van zijn werk. Zijn bijzondere, vaak zelf-ontwikkelde kleuren als paarsen, rozen en roden zijn zijn belangrijkste handelsmerk. Het gebruik van veel veerf, het grof en pasteus aanbrengen daarvan en het vermijden van details maakt hem tot en late aanhanger van het (Belgische) impressionisme. Tegen de bevriende Italiaanse schilder Renato Cristiano zei hij, zonder geplaagd te wroden door al te veel bescheidenheid, dat hij zichzelf beschouwde als 'the last impressionist'.
Deze colorist 'pur-sang'maakte niet alleen doeken die opvallen door hun vrolijkheid, maar ook behoort hij tot de mensen van wie gezegd wordt dat hij niet anders kon dan schilderen en zijn leven aan zijn kunst wijden.
Het weinig dat men over het algemeen van le Mayeur weet, betreft zijn periode op Bali. Maar ook in de periode voordat hij zich op dit Indonesische eiland vestigde heeft hij een omvangrijk oeuvre samengesteld. De onbekendheid met dit voor-Balische werk is een van de belangrijkste redenen om een boek over leven en werk van deze boeiende kunstenaar te schrijven. Ook over de persoon Le Mayeur is zo weinig bekend en zo weinig geschreven dat het ons zinvol lijkt hem uit de vergetelheid te lichten en een eerbetoon te schrijven.
Le Mayeur's oeuvre kan grofweg in drie perioden gesplitst worden: een periode in België, een periode waarin de schilder talloze reizen ondernam (gezamelijk de voor-Balische periode) en een Balische periode. Werken uit deze laatste periode kenmerken zich vooral door de veelvuldige aanwezigheid van zijn model en latere vrouw Ni Pollok. Uiteraard zijn er in deze periodeisering onderverdelingen aan te brengen: zijn Belgische periode bijvoorbeeld in een vroege periode, waarin hij zich ontwikkelde, en een peiode waarin hij als Soldat Artiste in de Eerste Wereldoorlog actief was. In zijn tweede periode maakte hij reizen naar India, Madagascar, Noord-Afrika, Tahiti en vele andere bestemmingen. Deze periode eindigt in 1931, toen Le Mayeur zich op Bali vestigde. Het oeuvre dat hij op dit eiland maakte is onder te verdelen in vroeg, krachtig werk en de meer decoratieve werken van na de Tweede Werledoorlog. De opbouw van dit boek volgt de chronologie. Het bestaat dientengevolge uit drie delen: Beginjaren, Reizen en Bali.

1. La compteuse d'or - 55,5x45,5cm